Van Gogh in Antwerpen en Parijs

De werken van Van Gogh kennen we inmiddels wel, zou je denken. De vaste collectie van het Van Gogh Museum in Amsterdam hangt er al jaren en slechts af en toe wordt er een nieuwe aankoop gedaan. Voor de tijdelijke tentoonstellingen bezoekt de niet-toerist dus het museum. Hoewel? Het kan ook voor de bestaande stukken.

Het Van Gogh Museum laat deze maanden met de tentoonstelling Van Gogh in Antwerpen en Parijs zien dat men ook nieuwe inzichten kan op doen met de vaste collectie. De afgelopen tijd hebben ze 93 van hun stukken opnieuw onder de loep genomen en enkele hiervan lichten ze nu uit. De vragen die ze hierbij stellen, zijn wat is er afgebeeld, hoe kunnen we de werken beter dateren, welk materiaal is er eigenlijk gebruikt en hoe bouwde Van Gogh nu zo'n schilderij op? Er is bovendien gekozen voor een interdisciplinaire benadering: kunsthistoricus, restaurator en natuurwetenschapper staken de handen bijeen.

Het resultaat is leuk. De lerende tentoonstelling doet je met een ander oog kijken naar de schilderijen van Van Gogh. Zo laten vier schilderijen van een gipsen torso duidelijk zien dat Van Gogh's stijl veranderde. In een jaar ging hij van dikke penseelstreken naar subtiele arcering. Ook laten ze zien dat hij niet zomaar even schilderde. Van Gogh was niet de 'tralala' schilder maar gebruikte ook perspectieframen. Het leukste is misschien nog wel de bestudering van een schilderij met een graanweide en een leeuwerik. Jarenlang werd dit schilderij bestempeld als 'Korenveld met Leeuwerik', maar wat blijkt het is helemaal geen leeuwerik. Het is een patrijs. De titel veranderen dus maar..
Ook wordt er aandacht besteed aan de veranderingen die Van Gogh doormaakte. Van realist tot modernist is uitgebeeld in een tijdslijn met daarbij zeven sleutelmomenten. Duidelijk is te zien hoe Van Gogh tussen eind 1885 en begin 1888 zich ontwikkelde.

Ja de tentoonstelling is een leuke leerzaam ontdekkingstocht door een kleine periode van Van Gogh. Deze enkele jaren worden goed uitgelicht en met heldere teksten krijgt de bezoeker echt een lesje kunstgeschiedenis mee. Let wel, lesje, het is niet heel erg veel..

A bientôt

Het is zover, ik pak de fiets, bepakt en bezakt,
op weg, naar buiten, naar het schone België.
Drie weken raggen..

À bientôt

Inwards and Onwards

Anton Corbijn, wie kent hem niet. Corbijn is toch wel een van de grootste Nederlandse fotografen van de afgelopen decennia. Op dit moment wijdt Foam in Amsterdam een kleine tentoonstelling aan hem. Portretten zijn het, van ’s werelds muzikale en creatieve geest.

Normaal is de hoofdtentoonstelling bij Foam verdeelt over de eerste twee verdiepingen. Corbijn’s werk hangt echter alleen op de tweede. Enkele tientallen foto’s hangen naast elkaar, in vierkant formaat en met een dikke zwarte lijst eromheen. De foto’s zijn allemaal zwart-wit en bevatten een of meerdere personen. Corbijn maakte door de jaren heen veel foto’s van kunstenaars, muzikanten en andere creatievelingen. Hij is geïnteresseerd in de worsteling met het creatieve proces, met de pijn en drama van de scheppingsdaad, zoals Foam het zelf verwoordt. De portretten zijn daardoor over het algemeen niet glamorous, ze zijn eerder levendig.

De selectie personen is afwisselend en zo ook de foto’s van hen. Enkele foto’s doen niet heel veel. Het zijn mensen die je aankijken met intrigerende blikken, maar daar houdt het dan ook bij op. De meeste zijn echter sprekend. Hoewel Corbijn allemaal bekende mensen heeft genomen, is er maar een deel bekend bij mij. Ik sta verbaasd om Marlene Dumas met een aura van licht en sigarettenrook om haar krullen heen. Met een sigaret in haar mond staat ze met beide voeten stevig op de grond en kijkt ze ons moeilijk aan. Uit 2000 komt deze foto. Ook indringende blikken hebben Alexander McQueen, Lance Armstrong en Mick Jagger in dameskostuum. Verder is de foto van Johnny Cash uit 1994 heel mooi. Zittend in een auto kijkt hij je vanuit het open autoraam aan. Blikken kunnen spreken.. En tot slot is ook de band Arcade Fire in 2010 mooi neergezet. De zeven mannen in witte pakken in een ruig zeelandschap. Het is geen portret en valt misschien iets uit de toon bij de rest, maar het is wel een creatief proces.

Vele mooie foto’s hangen er in Foam. Ze laten allemaal de sterke fotograaf zien, die nabij mensen kan komen met zijn camera. De zwart-wit afdrukken met het spel van licht, de contrastrijke lijst en de vierkante vorm zorgen voor een mooie tentoonstelling. Helaas is het zo klein en komen er veel mensen op af. Het zaaltje staat vol..

De groetjes

Gisteren zat ik zoals het een student met vakantie betaamd met een vriendin heerlijk in de zon op een terrasje. Relaxt, ontspannen, niks aan het doen. Jawel ik kan het! Naast ons zaten een man en vrouw, een wat ouder echtpaar waarschijnlijk, en als snel begon de man tegen ons aan te babbelen. Over muziek, over films, over alles wat we echt moesten zien, horen, doen. Vervolgens begon hij over zichzelf. Een beetje poëet, een kunstenaar, schrijver en ook wel muzikant, was hij. En mocht hij ons wat vragen? Zouden wij op een blaadje de groetjes aan hem willen doen. Hij verzamelde namelijk 'de groetjes' van mensen. Allemaal plakte hij ze in schriftjes. Wie had hij al? "Femke Halsema, Adriaan van Dis, Ronald Giphart, maar ook meisjes zoals jullie. Die ik dan niet ken, maar waar ik wel de groetjes van heb. En af en toe bekijk ik het dan en dan glimlach ik over al die groetjes van mensen die ik maar een keer heb gezien." Natuurlijk schreven wij braaf de groetjes aan hem. Wie wil er nu niet mee doen aan zo'n communicatieketting? De groetjes doen aan mensen is leuk. Op vakantie schrijf ik altijd ansichtkaarten vol met de groetjes en meer. Een boodschap met pen en papier, met aandacht geschreven, dat is toch net weer wat anders!

De groetjes van mij aan jou!

World Press Photo

De wereld is eigenlijk een grote ellende, dat blijkt maar weer bij een bezoekje aan de World Press Photo van dit jaar. Voor het eerst was het ditmaal niet in de Janskerk in Utrecht, maar in het UMC op de Uithof. Een afgescheiden opstelling in de kantine toonde het wereldnieuws van afgelopen jaar. Tussen het geroezemoes van studenten geneeskunde kon je je verbazen over de beelden. En je medebezoekers? Dat waren grotendeels verplegers met pauze. Beetje apart.

De tentoonstelling is altijd een mix van alles. We zien Julian Assange, het hoofd van Wikileaks, na zijn arrestatie geportretteerd door Seamus Murphy. Een donkere foto met een mooi belicht gezicht. Ook zien we Polen rouwen om hun neergestorte president en verbazen we ons om de Somalische vluchtelingen die op weg zijn naar Europa. Veel ellende zoals altijd. Opvallend zijn trouwens de vele natuurrampen die een prijs hebben gewonnen. Aardbevingen, moeson en vulkaanuitbarstingen zijn afgebeeld. Foto's van Haiti wonnen bijvoorbeeld de eerste prijs in General News Stories en ook in Spot News Stories.

De winnaar van de World Press Photo is de alom bekende foto van het mooie Afghaanse meisje Bibi Aisha. Zij liep weg bij haar man omdat ze werd mishandeld. Enkele dagen later werd ze echter opgezocht door mannen van die stam en sneden zij als straf haar neus en oren weg. Het portret van dit mooie, mishandelde Afghaanse meisje treft diep.

Gelukkig zijn er ook categorieën die de wereld wat vrolijker afbeelden. Sport bijvoorbeeld, hier zien we onder andere la lucha libre, ofwel vrijworstelen in Bolivia. Het zijn echter geen mannen in de ring, maar vrouwen in Boliviaanse klederdracht. Hoedjes, hoepeljurken en vechten maar. Ook de natuurfoto's zijn een waar feest: mooie zwanen in de sneeuw, een meeuw die je bijna omver vliegt en een olielek. Ja hoewel dat laatste natuurlijk niet heel leuk is, val ik altijd voor de foto's ervan! Tot slot is de categorie Arts and Entertainment ontroerend. Een vrouwtje is geportretteerd terwijl ze cello speelt achter een paar hekken midden in een sloppenwijk in Congo. Overdag verkoopt ze eieren om rond te komen, maar ook speelt ze in het Orchestre Symphonique Kimbanguiste, het enige Midden Afrikaanse orkest. En ook de foto's van de bezoekers van een reizende bioscoop in India zijn schitterend. Blije gezichten, beschenen door het scherm. Hoewel Bollywood zo veel films per jaar produceert, ziet het Indiase volk amper wat. Slechts 13 schermen per een miljoen inwoners heeft het land.. Zie ze genieten! Dat maakt al de ellende toch weer goed.