Second Nature

In een van mijn favoriete musea is al een tijdje een nieuwe tentoonstelling te bewonderen, namelijk Second Nature van Guy Tillim in het Huis van Marseille. Tillim is een Zuid-Afrikaanse fotograaf. Nadat hij lange tijd in de documentaire fotografie rondwandelde, sloeg hij het pad van de landschappen in. Met Second Nature wordt een project tentoongesteld waarin hij in de voetsporen van ontdekkingsreiziger Captain James Cook (1728-1779) stapte. Het leverde veel interessante panorama's op.

Tillim wordt door het Huis van Marseille aangemerkt als een fotograaf die het genre landschap een nieuwe betekenis geeft. Hij beeldt landschappen af als een dynamisch gegeven, stelt de curator. Inderdaad tonen de foto's beweging. Wind, regen, wolken en mist zijn typerend voor de afbeeldingen. Het land dat Tillim toont is allerminst steriel en er is zeker sprake van ontwikkeling. Opvallend zijn verder de kleurcontrasten in de foto's. Zo illustreert de foto van de zee hierboven de intensiteit die Tillim vastlegt. Donkere wolken, een donkere zee, zwarte contouren van vogels: er is iets gaande, er heerst een dreiging. De donker-licht verhouding zet meteen de toon. Bovendien is elke foto heel scherp en gedetailleerd. Af en toe doet het zelfs verbazen: is het wel echt of is hier gefotoshopt?

Second Nature bestaat niet alleen uit natuur, uit Polynesische landschappen. Ook legde Tillim de stad vast voor zijn project. Met foto's van San Paulo laat hij zien dat steden met hetzelfde perspectief kan worden vastgelegd. Dezelfde gevoelens worden opgeroepen. Tillim zoomt niet in op de mens, maar op het geheel. Flats nemen de plek in van bomen en de gedetailleerde en scherpe blik worden zo niet nog duidelijker. In de bijschriften wordt hierover geschreven: "Het uitgangspunt is niet gelegen in de bijzonderheden van de landschappen, maar in de manier van waarnemen". Tillim wil met zijn foto's de 'problematiek' van fotografie laten zien. De wereld beweegt en je legt met foto's maar één luttele seconde vast die je daardoor meteen meer waarde geeft. Wat fotografeer je eigenlijk? Waarom fotografeer je het eigenlijk? Dat zijn vragen waar ook een professional als Tillim mee zit. Of misschien juist meezit.

Het Huis van Marseille toont met Second Nature nogmaals dat het ondanks zijn kleinheid toch groots kan tentoonstellen. De foto's van Tillim worden interessant gebracht. De afwisseling tussen stad en natuur is goed en illustreert de boodschap van de fotograaf. Het gaat niet om het landschap an sich maar om onze waarneming. Mooi!