Rabat

Het lijkt wel een beetje een subgenre binnen de Nederlandse film te worden, de 'Marokkaanse' komedie. Na films als het Schnitzelparadijs, Shouf Shouf Habibi en Pizzamaffia is er weer een nieuwe film over de tweede generatie Marrokaanse jongeren in Nederland: Rabat. In tegenstelling tot zijn voorgangers is Rabat wat diepgaander, maar nog steeds speelt stereotypering een grote rol en kan er hartelijk gelachen worden.

Rabat gaat over Nadir (Nasrdin Char) die de oude taxi van zijn vader naar Rabat gaat rijden om als cadeau aan te bieden aan een vriend van zijn vader. Hij wil alleen gaan, maar dat gaat net niet helemaal door. Zijn twee vrienden Abdel (Achmed Akkabi) en Zakaria (Marwan Chico Kenzari) schuiven op eigen uitnodiging aan. De drie maken vervolgens de reis van Amsterdam naar Rabat, door België, Frankrijk, Spanje en dan de boot op naar Marokko. Hoe verder ze komen, hoe meer hun vriendschap begint op te spelen. Abdel heeft al jaren geleden bedacht dat ze met z'n drieën een revolutionair concept gaan opzetten, een restaurant, ahum, een shoarmatent. Hij heeft nu zo ongeveer ja gezegd op een pand van zijn oom. Maar gaat een eigen zaak met z'n drieën wel werken? En Zakaria, moet die niet een keer iets doen met zijn leven in plaats van hier werken, daar werken?

Rabat is een leuk, maar bekend verhaal. Clichés en stereotyperingen volgen elkaar op. Zo nemen de drie een liftster mee naar Barcelona en maken daar meteen een uitstapje. De jongens zijn namelijk nog nooit ergens anders geweest. Het meisje is zo anders dan zij: de wereld verkennend, studerend, met homovrienden.. Natuurlijk valt Nadir voor haar en krijgen Abdel en Zakaria de kriebels van haar homovrienden. Niet heel orgineel dus. De dialogen zijn daarentegen wel haarscherp en zo treffend. Elk dialoog laat de zaal weer hardop lachen! De drie zijn goed op elkaar ingespeeld en dat merk je hierbij. Vooral in het begin is het acteerwerk echter nog wel wat geforceerd, maar hoe langer je kijkt, hoe beter ze worden. Nasrdin Char maakt met deze rol zelfs kans op een Gouden Kalf voor beste acteur!

Ook de beelden zijn schitterend. Rabat is een echte roadmovie en daar kan je mensen mee inpakken. Beelden van de landen die de drie doorkruisen zijn onder typische chansons gezet waardoor de sfeer van het land meteen wordt overgebracht. De lichtinval is meestal mooi in beeld gebracht, zoals bijvoorbeeld bij een strandscène die binnen een uur moest worden opgenomen omdat dan de zon onder ging. Indrukwekkend!

Vleesch

"Oh... Maar is dacht dat je vegetariër was?" klinkt er verbaast als ik mijn nieuwe huisgenootje vertel dat ik wel degelijk vlees eet. Die reactie is ook wel logisch, want in de tijd dat ik op kamers zit, nu al ruim twee jaar, kan ik mijn vleesaankoop op een hand tellen. Als ik echter geen keus heb en vlees krijg voorgeschoteld, eet ik het zonder probleem op. En wanneer ik thuis eet, ja, dan vraag ik wel eens expliciet om vlees aan mijn moeder. Flexitariër heet dat, hoewel het bij mij dus wel extreem naar vegetariër nijgt. Af en toe heb ik wel zin in vlees, maar wanneer ik dan in de supermarkt sta, loop ik vlug het schap vleeswaren langs. Nee bedankt, denk ik dan. Tot eergisteren.

Al zo'n drie weken spookte de gedachte van vlees door mijn hoofd, jawel. Wanneer ik mijn huisgenootjes vlees zag bakken, de geuren opsnoof, liep het water me af en toe in de mond. Help, wat is er mis, dacht ik eerst. Gaat het wel goed met me? Ik moet eerlijk toegeven dat ik niet echt nadenk over mijn non-vlees-consumptie en dat ik me dus ook niet bezig houd met welke voedingsstoffen ik mis. Af en toe tofu, af en toe noten of ei, daar houdt het een beetje bij op. Mist mijn lichaam misschien iets? Eergisteren voelde ik me zo moe, zo uitgeblust, dat ik mijn weerstand in de supermarkt aan de kant zette. Vlees, dat zou de pot schaffen! Met smaak zat ik een uurtje later dus achter vlees, aardappelen en groenten. En weet je, het smaakte voortreffelijk! Vlees bereiden ben ik blijkbaar nog niet verleerd.


Recept

2 personen

- 2 rundertartaartjes
- 1 ui
- 1 bak champignons
- 1 broccoli
- krieltjes
- peper & zout

Kook de krieltjes in schil. Snijd de broccoli in stukken en kook die ook. Snijd de ui in ringen, de champignons in plakjes. Doe was olie in een koekenpan en bak daar kort de champignons en ui in met flink wat peper. Leg het dan op een bord. Doe opnieuw olie in de pan, strooi wat peper en zout op de tartaartjes en bak kort beide kanten aan op een hoog vuur. Draai dan het vuur laag, doe de champignons erbij en bak het geheel zacht zo'n 8 minuten tot het tartaartje mooi bruin in aan alle kanten, maar nog goed veerbaar. Serveer het vlees, de aardappelen en de groenten samen!
-

At Swim-Two-Birds

Herfst. Appels. Buiten. Geuren. Rust. Dat dus.

Meer werk van Renilde de Peuter: http://at-swim-two-birds.blogspot.com/

De Bende van Oss

Jahoor, ik heb mijn eerste film op het NFF gezien. Gisteravond zat ik in een overvolle grote zaal in de Rembrandt bioscoop waar ik samen met zo'n 500 man alsnog genoot van de openingsfilm, De Bende van Oss. De kritieken die gisterochtend in de krant stonden, waren gemiddeld. "Te kil om aan te slaan" schreef de Volkskrant onder andere. Een beetje huiverig was ik dus wel toen ik het kaartje voor de film haalde. Het viel echter mee. André van Duren zet een mooi crimineelwerk neer.

De Bende van Oss gaat over de situatie in Oss (Brabant) van de jaren '30. Deze katholieke gemeente kende een hoop opstandelingen, een maffiacircuit om wel te verstaan. Vanuit Den Haag werd er marechaussee gestuurd, maar wie zou er luisteren naar die protestanten? Deze film neemt je mee door het conflict aan de hand van Johanna van Heesch (Sylvia Hoeks). Deze mooie dame is getrouwd met Ties en wanneer die na twee jaar gevangenisstraf terug komt in Oss, wil ze niets anders dan netjes met een schone lij beginnen. Dat gaat echter niet zomaar, je zit er zo weer midden in. Met haar café is ze bovendien erg gewild, want de maffiosi houden wel van een drankje. Langzaam belandt Ties ook weer op het foute pad en wordt de ene na de ander in elkaar geslagen, dood geschoten. Kan Johanna eruit komen? Het script is sterk, met aardig wat bloed. Na vijf minuten wordt er een vinger afgehakt en dat is toch even schrikken. Daarna vallen de doden dus wel mee. Je identificeren met de Ossenaren is wat lastig. Niemand is echt sympathiek, ook bij Hoeks kan je twijfelen. Toch verovert ze door haar kracht en door de situatie waar ze in zin langzaam je hart.

De film is een verzameling van goede Nederlandse acteurs. Frank Lammers schittert als de vertrouweling van de maffiosibaas. Hij is de enige die kan lezen en schrijven en is wat rustig. Zijn blikken tonen echter dat hij alles wel in de smiezen houdt. Marcel Musters speelt de opgefokte Wim de Kuyper, de baas. Met zijn sigaartjes en zijn vervelende snor is ook hij overtuigend. Verder zien we Theo Maassen af en toe langs komen als corrupte gemeenteagent en Daan Schuurmans als protestantse officier. En tot slot Hoeks natuurlijk, haar schoonheid staat zo in contrast met de grijze bedoeling in de film. Ze is overtuigend als sterke vrouw die haar eigen heft in handen neemt en ook haar aangeleerde dialect klinkt goed. Bij deze film valt het je maar een enkele keer op dat de acteurs het dialect hebben aangeleerd. Soms is het zelfs onverstaanbaar, net zoals bij de echte Brabander!

Het verhaal is kil, de acteurs zijn over het algemeen goed, maar wat de film vooral afmaakt is de enscenering. Het grootste deel van de film is in Oss zelf opgenomen. Straatjes, steegjes, de fabriek, de landschappen: alle beelden spreken ontzettend. Vanuit mooie hoekpunten wordt het drama vastgelegd. Ook de aankleding zelf is mooi. We zien zoveel heerlijk oude auto's karren, we zien Hoeks in schitterende nachtkleding, we wanen ons gewoon in de jaren '30. Naar, maar schitterend dat is mijn eindconclusie.

Nederlands Filmfestival

Over een krap aantal uurtjes begint het weer, het Nederlands Filmfestival! Tot en met volgende week vrijdag is Utrecht omgetoverd in een waar paradijs voor de Nederlandse filmliefhebber. Acteurs en actrices schrijden over rode lopers, talkshows onder leiding van Claudia de Breij onthullen interessante perspectieven, en niet te vergeten, in bijna alle bioscopen in Utrecht draaien een week lang alleen maar Nederlandse films. Vanavond is de première avond met het historische misdaaddrama De Bende van Oss. Alle kaartjes voor vanavond zijn helaas al op, dus ik hoop hem ergens deze week nog te kunnen zien. Tien dagen film, yes!!

MMKA

Gister was ik dus voor de eerste keer in het Museum voor Moderne Kunsten Arnhem (MMKA) en ik was meteen verkocht. Gelegen aan de Rijnoever, net buiten het centrum, aan een laan met groene bomen, ligt dit museum. Het is niet groot, het is niet klein, het is goed. Het gebouw wordt omringd door tuin en heeft prettige lichte zalen. De ramen geven een mooi uitzicht en het hele museum straalt een bepaald soort rust uit. Het is arty en klassiek in een, en het weet je esthetisch helemaal te pakken.
Op dit moment zijn er verschillende tentoonstellingen waarvan twee te maken hebben met mode: Get real/Get self en The Mirror Has Two Faces. Beide zeer de moeite waard!

Get real/Get self is een interessant pleidooi over functionele kleding. Sinds de jaren 60, legt het MMKA uit, is het begrip real teruggekeerd in de mode. Met real wordt 'echt bedoeld': echte kleding zoals de parka, de regenponcho, het t-shirt. Met een afwisseling van kledingstukken, foto's en ook veel quotes is dit te zien. Zo wordt Fusser gequoted met "Het gewone blijft onopgemerkt. Het afwijkende wordt gezien". Tegenstrijdig aan de tentoonstelling dus, want het MMKA zet de functionele kleding zeker in het zonnetje. De aankleding van de tentoonstelling is heel erg mooi. Overal hangen kledingstukken, liggen kledingstukken. Ook modefoto's worden getoond en elk zaaltje heeft weer zijn eigen karakter. De informatie wordt op verschillende manieren gegeven. Door quotes, door krantenartikelen over bijvoorbeeld de Wapenschild-tshirts, en ook door een project van enkele Rietveldstudenten over wat nu eigenlijk mode-items zijn. Wat nu echt belicht wordt, is niet altijd helemaal duidelijk, maar dat ergert niet doordat de esthetische boodschap wel overal doorheen dringt. En misschien is dat het ook juist. Misschien is mode gewoon wel altijd kunst en wil deze kunstige opstelling die vraag bij je opwekken. Zou dat het zijn?

The Mirror Has Two Faces is even esthetisch, maar heeft wel een duidelijkere boodschap: het is een overzichtstentoonstelling van de 10 jaar dat de zusjes Spijkers nu aan het ontwerpen zijn. Hun eigen werk en de daarmee samen hangende inspiratiebronnen worden getoond. Het is een kleine tentoonstelling, slechts een zaal die in hokken is opgedeeld, maar hij is heel erg sprekend. Het materiaal dat te zien is, varieert van projecties op de muur, ontwerpen, knipsels, teksten, meubels tot natuurlijk de kostuums. Bij elke zaal is de inspiratiebron zo neergezet dat de link meteen wordt gelegd. Zo gaat de eerste zaal over de collectie die is geïnspireerd op de film Metropolis van Fritz Lang. De projecties die de stijl van de film een beetje tonen, zijn inderdaad te koppelen aan de donkere, met veel metaal bewerkte kostuums. Ook de Memphis Group die ter inspiratie werd gebruikt door de zusjes wordt goed toegelicht: een korte tekst die uitleg geeft over wat het was en de mode die het verband uitwerkt. De tentoonstelling toont mode -punt-. Er zijn verder geen grootse filosofische bijbedoelingen, geen ingewikkelde pleidooien over de relatie met inspiratiebronnen zoals in het Centraal Museum bij Van Herpen, nee, het is gewoon simpel visionair. De thema's zijn sterk ondanks dat er weinig uitleg is, ze spreken namelijk voor zich. De kostuums zijn mooi, maar ook de aankleding is een feestje. Esthetica, dat is wat mode is volgens Spijkers&Spijkers en dat is wat het MMKA toont!

Gelderse pracht

Het stond al een tijdje op mijn programma: een bezoekje aan Arnhem. De stad waar de Rijn doorheen stroomt, waar de Artez Nederlands kunsttalent opleidt, waar Sonsbeek voor groen zorgt.. Ik kwam in eerste instantie voor het MMKA, Museum voor Moderne Kunst, en dat beviel. Een recensie van Spijkers&Spijkers komt morgen. Arnhem zelf was echter ook aangename verassing. Ondanks de lelijke nieuwbouw, zijn er genoeg mooie huisjes te vinden. En wanneer je de grote winkelstraten iets ontwijkt, kom je op kleine straatjes vol lieve winkeltjes en leuke koffietentjes. Veel bio, veel eco, veel hips. Ook de inwoners spraken me wel aan. Naast de vele Gelderse tantes is er ook veel jongs op straat. Kunststudenten kleuren het straatbeeld en ja, die zijn nu eenmaal het bekijken waard!

The Future

Miranda July is terug met een tweede film. Deze kunstenares heeft naast een boek en wat abstracte kunstwerken, in 2005 een film gemaakt, Me and You and Everyone We Know. Onverwachts was deze film een groot succes in de arthouse kringen. Absurdistisch, veel dialoog en bevreemdend. Veel vrienden heeft ze er niet mee gemaakt, en over haar nieuwe film The Future wordt dit herhaald en wordt zelfs gesteld dat ze vrienden gaat verliezen. Nog ontoegankelijker?
Een beetje angstig stapte ik zaterdag de bioscoopzaal in. Moest ik hier nu echt heen? Het synopsis werd kort maar krachtig aangeduid met 'aanstellerige zeurderige arthousefilm over twee doelloze dertigers die een maand zonder internet proberen te leven' (bron: Nu.nl) en haar eerste film vond ik ook maar zo zo.

Het was een goed besluit, ik ben een van de vrienden die July met deze film maakt. Het verhaal komt inderdaad neer op twee dertigers die doelloos zijn en besluiten een kat te adopteren. De kat is echter ziek en kreeg in eerste instantie de stempel van nog maar een maand te leven te hebben. Prima denken Sophie (Miranda July) en Jason (Hamish Linklater). Wanneer ze echter de kat gaan ophalen blijkt hij nog wel 5 jaar te kunnen leven, "en over vijf jaar zijn we 40 en dat is eigenlijk hetzelfde 50, en met 50 is je leven voorbij". Nog een maand moet de kat in de opvang blijven en zo hebben Sophie en Jason dus nog een maand te leven. Ze geven hun dagelijkse sleur op en willen alles uit de maand halen. Maar wat moet je eruit halen? Het internet wordt afgesloten, elke dag een dans wordt het motto, boompjes verkopen voor het klimaat wordt een bezigheid, maar maakt dat het leven minder doelloos? Ze verliezen vooral elkaar uit het oog.

De film kent veel dialoog en inderdaad veel doelloosheid. Ik snap dat mensen ervan gaan gruwen. Sophie en Jason filosoferen maar door, doen inderdaad niet veel, maar ik vind het wel zoetjes kabbelend en net niet te veel worden. De beelden zorgen bovendien voor een aangename afleiding. Je ziet dat July heel grafisch is ingesteld. Elk shot is mooi aangekleed, maar niet te mooi. De huizen, de kleding, alles past precies. Vooral July's eigen serene figuur zorgt voor een beetje magie in de film. Ze is niet mooi, ook niet lelijk, ze heeft wat. Grappig is bovendien de gelijkenis tussen Jason en Sophie. Linklater zet Jason prachtig neer als een beetje geschifte personage. Zo'n typetje, zo'n beetje verdwaasde persoon. En weet je, Sophie is hetzelfde. Hij is echt de mannelijke vorm van haar.

Af en toe gaat July wel ver. Zo is de kat ook een uitgewerkte personage in het verhaal en vertelt hij bovendien de algemene verhaallijn. Een sprekende kat ja. Het zou bijna niet gekker kunnen, maar op een bepaalde manier is die rol wel fijn in het geheel. Het doorbreekt het eindeloze geploeter van Jason en Sophie. De kat heeft zelfs iets filosofisch. Wel zit er naast de kat nog was "magie" in die eigenlijk te ver gaat. Ach ja July is en blijft een beeldend kunstenares en niet alleen een filmmaker...

Het Nieuwe Ambacht

Wie een beetje thuis is in de modewereld kent haar vast wel, Iris van Herpen, een van de meest talentvolle Nederlandse modeontwerpers op dit moment. Voor wie mode maar zozo vindt, het slechts kleding vindt, biedt het Centraal Museum een nieuw perspectief. Het Nieuwe Ambacht is een tentoonstelling waarbij het experimentele werk van Van Herpen centraal staat en wordt vergeleken met oude kunst.

Van Herpen maakt niet zo maar kleding. Haar werk is futuristisch en bevreemdend. Het is kunst, ja. De tentoonstelling heeft als uitgangspunt om haar inspiratiebronnen te tonen, dit is veelal oude kunst. Zo staan enkele ontwerpen van Van Herpen opgesteld tussen interieurstukken uit 1791. Moet het duiden op contrast of op inspiratie, of op een combinatie van? De boodschap komt niet geheel over.

Wel legt de tentoonstelling duidelijker de link met materiaalkeuze. Zo gebruikt Van Herpen onder meer goudleer voor haar kostuums, een materiaal dat voor het eerst in de 17e eeuw werd gebruikt. Naast een modern kostuum met goudleer staat bijvoorbeeld een kast waar dit ook in verwerkt is. Maarja, of dit nu veel zegt? Eén zaal gaat in op de moderne techniek die ze gebruikt. Hoewel haar werk soms zo futuristisch is, is alles hand gemaakt. Het 3D printen, wat ze bijvoorbeeld gebruikt, wordt goed toegelicht met een filmpje en een printer. Door deze informatie kijk je opeens heel anders naar de rare kostuums die hiermee zijn gemaakt.

De tentoonstelling probeert een duidelijke boodschap af te geven, namelijk dat het moderne werk van Van Herpen zijn grondslag heeft bij oude technieken en dat de ontwerpster wordt geïnspireerd door oude kunsten. Het is echter ook een beetje chaos. Naast inspiratiebronnen wordt er ook aandacht besteed aan samenwerkingsverbanden met andere ontwerpers en met choreografe Nanine Linning in verband met danskostuums. Waarom ook dit nog? Waarom een reeks hoeden van een andere ontwerper er nog bij? In mijn ogen was het beter geweest als het onderwerp meer toegespitst was en als er meer werk van Van Herpen zelf werd getoond.

Spaanse heimwee

Ik kan het me bijna niet meer voor de geest halen, mijn tocht door het Zuiden deze zomer. Nog geen drie weken geleden liep ik nog te zweten door de smalle straten van Madrid. En nu? Nu pakken we de paraplu en maken we wandelingen door herfstige bossen. Maandag is het academisch jaar ook weer van start gegaan en langzaam vult mijn agenda zich met huiswerk, toetsen en andere verplichtingen. Om nog even terug te keren, weg te dromen, hieronder enkele foto's van el capital.

Crisis in kwaliteit

Journalistiek is niet meer wat het geweest is, hoor je wel vaker. Nog geen twintig jaar geleden was de journalistiek een hoogstaande sector die jou op de hoogte hield van wat er gebeurde. Puur, kritisch en eerlijk waren de kenmerken ervan. De wereld had op dat moment een democratische golf waarin de waarheid verkondigen paste. Tegenwoordig zinkt de journalistiek echter lager en lager. Door media zoals het internet kan iedereen publiceren. Iedereen kan zijn mening geven en de waarheid, wat is dat nog? Waar is de deskundige met verstand gebleven?

Afgelopen zaterdag stond er een interessant artikel van Petra Stienen in de Volkskrant. Stienen is deskundige in de Arabische landen en heeft een druk half jaar achter de boeg met de Arabische Lente. Menigmaal werd ze gevraagd voor toelichtingen. Stienen levert in haar artikel echter kritiek hierop. "In de nieuwsuitzendingen op de Nederlandse televisie", zegt ze, "krijgen we slechts een fractie te zien van de 1001 waarheden van de Arabische wereld." De journalistiek mist zijn kwaliteit. Reporters bewegen zich door de straten van bijvoorbeeld Caïro, filmen wat, monteren dit naar twee minuten en sturen dat op. Hoe kan je hier nu ten eerste diepgang in stoppen? En ten tweede de waarheid in stoppen? Een situatie heeft zoveel kanten, zoveel perspectieven, er is niet een beeld van twee minuten dat een situatie kan vangen.

Journalistiek is complex. Volgens de Van Dale is journalistiek "het verzamelen en verstrekken van informatie omtrent het dagelijks gebeuren via de media", maar welke informatie? Ook levert Stienen kritiek op de manier waarop redacties de informatieverstrekking aanpakken. Correspondenten in de Arabische wereld praten over Syrië, Egypte, Tunesië en Marokko hoewel de situaties overal anders zijn. Waarom niet verdiepen in een gebied, waarom een beeld moeten schetsen over alles? Hoe kan dat ooit voor kwaliteit staan?

Misschien denk je nu "maar ja dit gaat toch over het korte nieuws, kijk naar achtergrondprogramma's voor meer kwaliteit". Was dat maar zo? Ook daar laten we steken vallen. In de achtergrondprogramma's komen dezelfde deskundigen weer aan het woord en hoewel ze misschien in plaats van twee minuten tien minuten de tijd krijgen om te praten, de echte situatie komt ook hier niet naar voren. Helaas, de journalistiek is niet meer wat het geweest is.

Vispakketjes

Het drupt en het drupt. Weg is de zomer, goedendag herfst. Ik weet niet wat het is, maar meestal als ik een receptje wil posten, begin ik eerst over het weer te praten. Eten en weer, twee van de belangrijkste zaken in het leven. Onlosmakelijk aan elkaar verbonden? In zeker opzicht wel. Het zit in de natuur van de mens om zijn voedsel aan te passen aan het seizoen. Boerenkool is een wintergroente en daardoor zit het in ons systeem om met koude dagen weg te kruipen met een bordje boerenkoolstampot. Natuurlijk is het ook een zware maaltijd en in de zomer, wanneer de bikini's de helft van de tijd de verhulling zijn, trekt dat toch niet zo. Geef mij dan maar een lichte salade of iets "Mediterraans". Zo was het dit weekend nog even echt zomer en kreeg ik heel veel zin in zomerse maaltijden. Na twee dagen barbecue besloot ik de derde, en laatste, mooie dag af te sluiten met Italiaanse vispakketjes. Heel simpel, heel snel, heel lekker.


Recept

• 1 ciabatta
  
• 4 eetlepels zwarte olijven zonder pit
• 1 zak Italiaanse roerbakgroentemix
  
• 2 eetlepels olijfolie
• 1 eetlepel witte-wijnazijn
• 600 g kabeljauwfilets
  
• 4 eetlepels pesto alla genovese
  

Oven voorverwarmen op 220 °C. Ciabatta in oven afbakken volgens aanwijzingen op verpakking. Olijven grof snijden en met groenten mengen. Olijfolie en azijn erdoor mengen en naar smaak met zout en peper bestrooien. Groenten op midden van 4 licht ingevette stukken aluminiumfolie van 30 cm verdelen en kabeljauw erop leggen. 1 el pesto op elke vis scheppen en met zout en peper naar smaak bestrooien. Folie dichtvouwen en goed dichtknijpen. Foliepakketjes in midden van oven in ca. 15 min. gaar stomen. Foliepakketjes elk op bord leggen en aan tafel openen. Ciabatta in stukjes erbij geven.

Janine

Janine Jansen, dé violiste van Nederland, misschien wel van Europa. Jansen (1978) speelde al op jonge leeftijd de sterren van de hemel en won verschillende vioolconcoursen. Ze groeide groter en groter. Begin vorig jaar werd er zelfs een documentaire over haar gemaakt. Een schitterend portret dat overduidelijk de aanloop naar een inzinking toonde. Nog geen maand na de première stond het dan ook groots in de krant: "Janine Jansen, zwaar overwerkt". De anderhalf uur durende documentaire laat de druk, de perfectie en de muziek van Jansen zien.

"Muzikanten zijn saaie mensen", zo stelt een journalist die Jansen net heeft geïnterviewd. Saaie mensen die alleen leven om de muziek, niet echt interessant voor een documentaire zou je zeggen? Dat is Jansen echter wel. De documentaire toont de passie en de emotie van deze violiste als ze speelt. Ze beweegt met haar hele lichaam op de klanken die ze voorbrengt en je ziet haar er totaal in opgaan. Schitterend. Het hele orkest houdt van haar door haar bijzondere manier van werken. Ze is zo "puur als een kind", wordt gezegd.

Er is echter meer dan alleen het maken van muziek in het leven van een stermuzikant laat de documentaire zien, namelijk het verkopen van de muzikant. Een lifestyleblad, cd-opnames, interviews, handtekeningsessies.. Al die zaken horen erbij. "That's the price you pay", zegt dan ook de bevriende violist Julian Rachlin. Met name het gelijknamige blad Janine is een interessant proces. "Dit is Janine, dat is Janine" wordt er besproken door de marketingmanager en de uitgever. "Paul de Leeuw, Paul Witteman, die gadgets, de wandelvakantie; dat past bij Janine" wordt er bepaald. Het hele tijdschrift heeft als doel een illusie te scheppen over wat de violiste is en haar zo verder te laten groeien. Het is een marketingtool. "Vind je dat we je te veel uitbuiten?", vraagt de marketing manager op een gegeven moment als hij en de uitgever weer eens eindeloos Janine 'definiëren'.

Naast die drukte laat de documentaire ook de keerzijde van het muzikantenbestaan zien. Het succes van Jansen uit zich in de 200 concerten die ze gedurende een jaar speelt. Dit klinkt mooi, maar in beelden is het van het ene vliegtuig naar het andere, van de ene lege hotelkamer naar de andere. Bremen, Amsterdam, Berlijn, Australië, Boston. Overal geeft Jansen concerten, inclusief een jetlag. Na een uur documentaire begint het gekkenhuis goed door te dringen bij de kijker. Jansen doet te veel, er wordt te veel aan haar getrokken. Waar is het motto van haar eerste vioollerares in dit grote geheel? "Het gaat om muziek maken met elkaar, dat is het mooiste wat er is", zegt zei. En ja, daar zien we Janine door de jaren heen, spelend met familie en vrienden. De rust die er toen was, is ingewisseld voor succes. Een daverend succes, maar zoals wij nu weten met een inzinking tot gevolg. "Ik geef alleen maar, ik ontvang te weinig liefde en steun", zegt Jansen op het laatst. Ja, een portret dat meerdere zijdes van succes toont.

Adam Fuss

In de dag die ik tussen mijn avonturen in België en mijn reis naar Frankrijk en Spanje in Nederland doorbracht, bezocht ik het Huis Marseille, één van mijn favoriete musea. Tot en met zondag is hier een tentoonstelling van het werk van Adam Fuss te zien. Een aanrader. Excentrieke beelden die je denken doen prikkelen. Niks te doen dit weekend? Neem dan nog snel een kijkje.