Dans la maison

François Ozon is zo’n regisseur die bijna elk jaar een film maakt. Dit kan een goed teken zijn, maar kan ook mindere films tot gevolg hebben, zoals bij Woody Allen wel eens het geval is. Na Le Refuge en Potiche is het Ozon echter voor de derde keer op rij gelukt. Ook zijn nieuwe Dans la maison is een intrigerend verhaal dat de kijker meeneemt naar een vage grens tussen hersenspinselen en realiteit.

Dans la maison is gebouwd op twee verhalen. Het is een verhaal in een verhaal. Enerzijds gaat het over het bestaan van de fransdocent Germain (Fabrice Luchini), eigenlijk een mislukt schrijver, die zijn leerling Claude stimuleert om verhalen te schrijven; anderzijds over die verhalen van Claude (Ernst Umhauer) over het leven van zijn vriend Rapha waarin hij binnen dringt. Wanneer Germain Claude’s eerste opstel leest is hij zo enthousiast dat hij het aan zijn vrouw (Kristin Scott Thomas) laat lezen. Vervolgens raken beide gefascineerd door Claude’s belevenissen en moedigt Germain zijn leerling aan door te schrijven. Steeds dieper treedt Claude op instructie van Germain Rapha’s leven binnen. Langzaam vervaagt zo de grens tussen verhaal en realiteit. Fantasie neemt de werkelijkheid over, een drama volgt. 

Ozon bewerkte voor deze film het toneelstuk El chico de la última fila (2006) van de Spaanse schrijver Juan Mayorga. Hij vraagt daarbij veel van de kijker. Je moet meegaan in de combinatie van verhalen en vrede hebben met de manier waarop de film is opgebouwd. Germain geeft Claude lessen literatuur die vervolgens worden ingepast in het verhaal. Zo moet de protagonist naar iemand verlangen en moeten obstakels dit eerst beletten: oké, Claude verlangt naar moeder Esther, Rapha jr. en Rapha sr. beletten dit. Verschillende opties worden uitgeprobeerd; wat past nu eigenlijk het best, is de vraag die Ozon stelt. Deze stijl brengt een bepaalde gemaaktheid met zich mee, die als je dit toelaat, je meesleept in de spanning die Ozon creëert.

Fantasie en realiteit mogen nog zo mengen, de cast houdt de film stabiel. Op Luchini, Umhauer en Thomas kun je bouwen. Terwijl ze hun personage spelen, nemen de acteurs de vage grens tussen het echte leven en de lege imitatie ervan met een korreltje zout. Ze zorgen dat de kijker niet verstrikt raakt in vragen. Zo verschijnt Luchini als Germain in het verhaal van Claude, wanneer de toon van het verhaal opeens sterk wijzigt. Zo’n switch is volgens hem een stijlbreuk “en kan echt niet”. Dans la maison blijft door deze aanpak van vragen en grappen tot het eind prikkelen. Na afloop rest enkel de vraag, wat is nu echt waar?