Silent City

Een lang meisje, gehuld in een rode trenchcoat. Ze staat in een smalle gang met aan haar voeten een trolley. Haar bagage. Ze kijkt zoekend om zich heen. Ze klopt aan op een door. Ze hoort wat gestommel, ze roept hallo. Geen reactie. Ze roept nog een keer hallo. Dan opent zich een deur. Een man in een blauwe kiel komt naar buiten, gevolgd door een groep hetzelfde ogende mannen. Als ze in een kring om het meisje heen zijn gaan staan, volgt een kleine oude man. Ah Master Kon, zegt het meisje opgelucht. 

Deze opluchting bij het meisje met de rode jas is niet van lange duur in Silent City, de nieuwste film van Threes Anna die afgelopen zondag op de 32^e editie van het Nederlands Filmfestival te Utrecht in première ging. Anna is bekend op het NFF. In 2007 debuteerde ze daar met de film The Bird Can’t Fly die meteen de prijs voor Beste Debuut won. Silent City is een verfilming van haar gelijknamige boek. 

Met Silent City heeft Anna een poëtische film over cultuurverschillen en de eenzaamheid die dit met zich mee kan brengen, gemaakt. De film vertelt het verhaal van Rosa die in Japan in de leer gaat bij de fameuse viskok Master Kon. Rosa wil maar al te graag leren hoe ze de vis met hetzelfde respect kan bereiden als Kon, maar wordt meteen geconfronteerd met een cultuur waar ze niet in thuis is. Niemand in de keuken spreekt echt Engels en Rosa kent maar enkele woorden Japans. Contact leggen gaat moeizaam, waardoor ze op zichzelf is aangewezen. In stilte imiteert ze de meester en de andere leerlingen. Wekenlang snijdt ze zwijgend sardientjes, totdat ze de stille, hierarchische cultuur niet meer aan kan.

Anna woonde zelf een periode in Japan en weet daardoor de cultuur treffend af te beelden. De leidraad is Rosa’s eenzaamheid in de miljoenenstad. Scènes waarin Rosa zich op straat of in de metro begeeft, worden afgewisseld met de viskeuken. Het contrast is enorm. De chaos en lawaai aan mensen versus de stille hierarchie die in de keuken heerst. De enige gelijkenis is Rosa die gelaten de gereserveerdheid onder gaat. De film doet denken aan Sofia Coppola’s Lost in translation waarin Scarlett Johanson als Charlotte ook wordt geconfronteerd met deze solitude. 

  

Doordat Rosa niks verstaat (en de kijker ook niet, er is geen ondertiteling van het Japans), kan enkel uit de bewegingen iets worden opgestoken. Een lachje, een knikje, een abrupte deur die sluit: details doen alles in Silent City. De camera is meestal vlak op Rosa’s huid, waardoor we elke emotie mee krijgen. Deze beelden afgewisseld met close-ups van visschubben en handen die de vis met zorg behandelen en fileren, maken de film poëtisch en geven hier en daar zelfs een erotische draai aan Rosa’s verlangen naar contact.   

De Vlaamse debutante Laurence Roothooft vertolkt Rosa op een eenvoudige maar doeltreffende manier. In de scènes waarin Roothooft zich tussen krioelende Japanners begeeft, vraag je je af of Anna niet een nog duidelijker verschil tussen Japanners en Nederlanders had kunnen maken. Rosa steekt met kop en schouder boven de Japanners uit. Met haar ingetogen spel weet Roothooft de frustratie mooi op te bouwen. Lachen, knikken, enthousiast zijn: ze doet er alles aan om zich aan de cultuur aan te passen. Af en toe is echter de maat vol en barst het verdriet in de vorm van een Nederlandse schreeuw uit. Het kan ook niet anders. De manier waarop Anna met poëtische precisie de afstand tussen de omgeving en Anna weet neer te zetten, treft hard. De geluksmomenten waarin Rosa dromerig vis proeft, zorgen dat je niet vergeet waar het voor Rosa om draait. Om vis.