Cold, cold Christmas

Eén keer per jaar gaan de onderste kastdeurtjes van de servieskast thuis open. Dan pakt degene die dekt niet de dagelijkse borden, maar oma's oude feestservies. In de ochtend bloemetjes en in de avond bloemetjes. Bordjes, kopjes, schoteltjes, schalen en dekschalen, allemaal fleurig met een gouden randje. De schalen worden dan gevuld met kerststol en verse broodjes, de kopjes met koffie of chocolademelk. Allen tezamen aan de ontbijttafel, zonder krant of Donald Duck, maar met elkaar.

's Avonds met de tante aan het diner. Garnalencocktail, kip uit de oven, purree en als toetje overheerlijke chocoladecakejes. Omdat die toch het grootste succes waren het recept hieronder, voor 31 december, of voor in het nieuwe jaar?!


Recept

6 cakejes

- 200 g pure chocolade
- 25 g bloem
- 75 g witte basterdsuiker
- 1 zakje vanillesuiker
- 1 snuf zout
- 2 eieren
- 6 muffinvormpjes

Verwarm de oven voor op 200 C. Smelt de chocolade au bain marie (dus in een pannetje stoppen en het pannetje in een ander pannetje met water op het vuur). Doe tegelijkertijd de vanillesuiker en de basterdsuiker met een snuf zout en de boter in stukjes in een kom en mix dit zo'n 5 minuten tot het goed gemengd is. Voeg dan al kloppende een voor een de eieren toe en spatel er dan voorzichtig de bloem doorheen. Laat de gesmolten chocolade eventjes afkoelen en spatel die er vervolgens doorheen. Verdeel dit mengsel over de vormpjes en bak de muffins zo'n 15 minuten. Laat ze vervolgens een minuutje of vijf afkoelen en opharden en serveer ze dan met een klodder vanilleslagroom en eventueel wat ijs.

Wat ik nog kwijt wilde over.. Kerst

Ik heb vandaag meerdere malen in stilte gegrinnikt. De dag voor Kerst, de dag van de vele zuchten. Net als met Sinterklaas liep de hele stad vol met mensen die nog schichtig op zoek waren naar een kadootje en mensen die vertwijfeld overlegden over de boodschappen die de supermarkten hen niet meer konden bieden. Geen chocolademousse meer, dan maar vanille-ijs?

Ook op het station heerste deze half stressende chaos. Aangezien de NS sinds de sneeuw van vorige week heeft besloten tot een 'winterregeling' en deze al een week in stand houdt, klopten de sporen en de tijden niet. Gehaaste mensen met hun trollies vol weekendgoed liepen rond, stonden te koukleumen en wringden zich uiteindelijk in een trein. Duwen was dat, door het tekort aan treinen en opeens enkele in plaats van dubbeldekkers. Heel handig NS, minder en kleinere treinen terwijl half Nederland zich aan het verplaatsen was naar familie.

En dan de burgerlijkheid die opeens met Kerst weer opspeelt. De kerstgedachte die binnen en buiten de huizen klinkt, is samen zijn. Eerste Kerstdag bij de familie van hem, Tweede Kerstdag bij de familie haar. Rond de kerstboom spelletjes doen en 's avonds eindeloos dineren. Ik verheug me altijd op deze donkere dagen, de gezelligheid, het 'samen-gevoel'. Maar toch blijft de vraag altijd, waarom moet het nu opeens gezellig zijn? Waarom werkt iedereen daar nu naar toe? En de rest van het jaar veel minder? Waarschijnlijk omdat de wereld even stil staat en je even de rust gunt om er tijd voor vrij te maken. Dus even stressen om kadootjes, om vervelende treinen en dan genieten van die gezelligheid, één keer per jaar.

Köln in der Kälte

Voor mij is vakantie pas vakantie als ik even een andere taal kan horen. Een dagje, twee daagjes is al genoeg. Ondanks het winterse weer en de problemen op het spoor ten gevolge reisden mijn moeder en ik voor twee dagen af naar het winterse Keulen. Musea, kerstmarkten en ploeteren door de sneeuw!

The best movie of 2010?

Het is weer zover, de dagen worden korter, het knalt steeds vaker en in tijdschrift en krant verschijnen lijstjes met alle films van 2010. Het is traditie geworden dat ik die lijstjes met een pen in mijn hand af ga en dat ik alle bekeken films aankruis. Meestal is het resultaat een bedroefde lach, want elk jaar weer zijn het slechts een handje vol films die ik heb gezien.. Gelukkig komt tegenwoordig alles op dvd en kan ik elke film dus nog via mijn laptopje een keer bekijken. Hieronder een mooi YouTube filmpje als overzicht van al het goede en slechte dat verschenen is. Wat was jouw favoriet dit jaar?

Pen en papier

Aan de keukentafel, onder het genot van een kop koffie, ontstaan bij ons thuis altijd de grootste discussies. Een alfa versus bèta battle, de discussie over 'groen' leven of het respecteren van religie. Het kopje koffie dat een pauzemomentje tijdens het studeren zou moeten betekenen, koelt dan langzaam af terwijl mijn huisgenoot me met zijn brute redenaties voor de zoveelste keer klem praat. Bijna nooit eindigt ons gesprek in een stilte van mijn kant, nee, altijd moet ik eraan geloven. Niettemin blijf ik het meestal met hem oneens. Gistermiddag viel ons koffiekwartiertje samen met een pleidooi van zijn kant over het verouderde schrijven, namelijk met pen en papier. Wederom verliet ik de keuken met een blijvend verschil van mening.

Volgens mijn lieftallige huisgenoot was schrijven met pen en papier niet meer essentieel en stond de universiteit met zijn schriftelijke tentamens de vooruitgang in de weg. Die grijze mannetjes die over ons lot praten en ons dit opleggen, werden in zijn ogen geleid door het gevoel "wij moesten het, dus jullie ook". In dit idee kan ik nog wel wat zien, maar toch ontstond er een blik vol onbegrip in mijn ogen. Pen en papier, dat hoort er toch gewoon bij?

Zelf schrijf ik kladblokken vol, begin ik altijd mijn papers met een opzetje op papier en geloof ik nog heilig in geschreven boodschappenlijstjes (nee die app van Albert Heijn voor je boodschappen vind ik echt de grootste onzin). Voor mij is het met de hand schrijven van grote waarde en ik sluit me dus helemaal aan bij de oude heren van de Universiteit die dit in stand willen houden. Progressie is het, de computer, maar het brengt een zekere afhankelijkheid met zich mee en ook een bepaalde kennisvermindering. Met een grammaticacontrole kan iedereen nette zinnen typen, terwijl als je sommige tentamenantwoorden leest, je schrikt van de foute d'tjes en t'tjes. Moet een universitaire student niet gewoon op papier zijn mening in goed Nederlands kunnen verkondigen? Is dat niet een algemene vaardigheid? Misschien ontbreekt die bij mijn huisgenoot, vandaar zijn opinie...

Winter feelings

Foto's van verschillende makers, via Flickr: 1, 2, 3, 4, 5, 6

De temperatuur is weer gedaald, wat op zich mooi is aangezien het Kerstgevoel bij velen dan pas opgang komt. Nog een paar daagjes school met papers en dan twee weken welverdiende vakantie. Althans vakantie, de docenten verwachten van ons dit jaar dat we ook onder de kerstboom verder typen. Gezellig is dat, niet?!

Pasta y pompoen

"Ja daar maken we jou altijd blij mee", zegt een vriend als ik na een dag studeren en verkleumd na een lange reis, de keuken binnen kom. Het aanrecht staat vol met afwas en twee huisgenoten zijn net bezig met de kerstboom. Wat bedoelt hij? Dan valt mijn oog opeens op een oranje gevalletje, verstopt in een boodschappentas, onder champignons, feta en een kilo uien. Een pompoen ja, daar maak je me altijd blij mee. In de vorm van soep, puree, uit de oven of als taart, nog nooit had ik het echter met pasta gegeten en dus was ik verbaasd toen ik opeens een vol bord penne met oranjedrap voorgeschoteld kreeg. Beetje verkruimelde feta erop, lepel erin, mond open: mmmmm, heerlijk!

Recept

- 1 kleine pompoen
- 500 g champignons
- 3 uien
- 1 bouillonblokje
- italiaanse kruiden
- 200 g feta
- pasta

Slacht de pompoen en snijd hem in kleine stukjes. Snipper vervolgens de uien en snijd de champignons in plakjes. Fruit het allemaal tezamen in een braadpan totdat de uien glazig zijn. Voeg dan water toe totdat het geheel net niet onder water staat, strooi er een flinke scheut italiaanse kruiden overheen en voeg het bouillonblokje toe. Deksel erop en laat het een half uurtje sudderen. Kook intussen de pasta beetgaar en verkruimel de feta in een bakje. Pasta opscheppen, saus erover en garneren met feta; wedden dat het een succes is?!

Document

Ik heb een paar voorbeelden, een paar inspiratiebronnen. Wanneer ik hun stukken lees, zie of hoor, word ik altijd gegrepen. Dan voel ik een warme golf over me heen dalen, een golf van zingeving. Hanna Bervoets is een van die voorbeelden, elke zaterdag ben ik weer blij met haar levensverhalen in de Volkskrant. Mijn grootste inspiratiebron is echter Sanne Vogel. Sinds ik het licht zag tijdens haar voorstelling Late Avond Idealen dit voorjaar heb ik besloten geen zin meer van haar te missen. Irritant zag ik op de Parade en vanavond was ik te gast op een try-out van Document, haar monoloog dat aanstaande vrijdag in première zal gaan.

Wat zijn de drives van Sanne Vogel, dat is een vraag die menig journalist haar al heeft gesteld en die vele bezoekers zich afvragen. Op 15 jarige leeftijd won Sanne de Kunstbende en vanaf toen werd ze 'op een sneltrein gezet', zoals ze het zelf mooi verwoord. In 2008 zat ze bij Pauw en Witteman aan tafel toen er iets brak in haar, overwerkt was ze, huilen wilde ze en opeens liet ze de tranen gaan en konden wij door een raampje gluren die haar achtergrond liet zien. Ze besloot naar aanleiding van dit moment en de terugkerende vragen hierover een voorstelling te maken. Haar doel: de vragen naar tranen uit de wereld helpen. Dit komt bijna een beetje schuld opleggend over: ze vertelt ons haar verhaal, maar alleen om zo die focus op tranen te verleggen. Het resultaat is echter een esthetisch en ontroerend stuk.

De voorstelling begint met het fragment bij Pauw en Witteman en daarna legt Sanne snel uit hoe de voorstelling vorm heeft gekregen en wat we kunnen verwachten. Heerlijk op z'n Sanne's, we worden even snel klaargestoomd voor de komende anderhalf uur.

In haar eentje vertelt Sanne Vogel over de familie van 'het meisje dat in 2008 moest huilen bij Paul en Witteman'. Ze vertelt over haar opa en oma, hun armoede en ziekte, over haar vader die zijn ouders verloor toen hij jong was en over hoe hij heeft gevochten voor alles. Uiteindelijk koppelt ze dit aan haar drives en is het cirkeltje rond. Zoals we van Sanne gewend zijn, speelt ze met taal. Bloemige zinnen vormen een uiterst treurig verhaal en zorgen voor een levendig beeld. Niet in één zin wordt de situatie geschetst, maar in vijf waardoor we het niet alleen horen, maar ook zien, ruiken en proeven.
Herhaling is het andere stokpaardje van deze dame. Zinnen worden herhaald, fragmenten worden herhaald, verhalen worden herhaald. Dit kan voor een langdradigheid zorgen, maar bij Document zorgt het juist voor een luchtig gevoel ondanks het verdriet. Afwisselend verteld ze, leest ze gedichten voor en leidt ze ons even af met een dansje 'om naar ons eigen verdriet te luisteren'. De gedichten zijn in eerste instantie abrupt en ergerlijk, later vallen ze echter op hun plaats in combinatie met het geluid dat soms het gesprek overneemt.

Naast taal werkt Sanne ook veel met beeld. Op de achtergrond worden wisselende landschappen geprojecteerd. De polder van de familie Vogel; koud, warm, vredig. Het decor bestaat verder uit een hele hoop papierwerk, allemaal documenten over haar familiegeschiedenis, en een boom. Jawel, een symbolische stamboom.

En zo kan ik nog uren doortikken, over alles waar ze me aan deed denken, over wat ze los maakte, over wat ik zou hebben gedaan. Sanne speelt met taal en dat kan ze goed. Haar persoonlijke en vooral treurige familiegeschiedenis zet ze op de planken en ze doet dat met een bepaalde komiek. Gelach klinkt menigmaal uit de zaal, ze brengt het allemaal licht, ja, dit zware onderwerp. En als we de zaal verlaten dan snappen we haar opeens een stukje beter. De vragen zijn beantwoord.

Kemal's Dream

Nog een paar daagjes is er in Foam een reeks foto's te zien van Ahmet Polat, een Turks-Nederlandse fotograaf die terug ging naar zijn roots en de nieuwe Turkse generatie vastlegde. Veel lovende kritiek volgde, dus moest ik nog snel een kijkje nemen voor woensdag, wanneer de foto's weer weggaan.

In 2005 begon Polat met dit project. Hij keerde terug naar Turkije en begon daar te reizen om vrienden te bezoeken, te fotograferen en te interviewen. Door zijn jeugd in Nederlandse, maar zijn opvoeding met Turkse tradities was hij een insider èn outsider. Observatie en deelname komen samen in de foto's en zorgen voor een bijzonder resultaat: een persoonlijk document 'that brings the newest generation of Turks closer'.

De foto's in Foam beslaan slechts twee zaaltjes en zijn bij wijze van spreken op een hand te tellen, toch geven ze een divers beeld van het hedendaagse Turkije. Jongeren, ouderen, mannen, vrouwen, dorpen en steden: alles komt voor de camera. Het totaalplaatje is vergelijkbaar met een documentaire, ondanks dat we de teksten zelf moeten invullen.

Ook de opstelling is interessant, omdat deze helpt bij de beeldvorming. Foto's hangen los, maar ook in groepjes of tegen een vergroting aan. Op deze manier vormen zich verhalen en zien we bijvoorbeeld de hangende jeugd of de verschillende feesttradities. Kortom, een nieuwe kijk op een wereld, vanuit de binnen- en de buitenkant.

Calvinistische 'zunigheid'

Het is weer zover, het heerlijk avondje is gekomen, het avondje van Sinterklaas. De laatste drie dagen was het weer een enorme chaos in het Utrechtse centrum en dit niet alleen door de sneeuw. Op het laatste moment moesten er kadootjes worden ingeslagen, lekkers worden gekocht, heel veel pakpapier en wat knutselspul. Zelf deed ik natuurlijk ook mee aan deze neurotische sleur, want ook ik begon me pas op het allerlaatste moment te realiseren dat ik toch echt aan het surprise maken moest geloven.

Schuivelend door de Oudegracht en later met een tas vol spul in een overvolle bus, aangezien niemand op de fiets durfde vanwege de sneeuw en de vele tassen, begon ik me af te vragen wat we allemaal wel niet aan het doen waren. Het meisje waarmee ik het busbankje deelde, zat uitgebreid aan de telefoon op te sommen wat ze had gekocht: pannen-warmhouders, een etagère, een lavendelscrub en 'kei lieve' kaarsenhoudertjes. Natuurlijk kunnen we niet om de efficiëntie van pannen-warmhouders heen, maar als Sinterklaaspresentje..

Grappig was dit vergeleken met de houding van veel denkers over dit land. Zoals ik vandaag in twee artikelen las, heerst er bij Nederlanders een calvinistische wereldhouding. Terwijl Silvia Witteman de link legde met de apathie van onze landgenoten tegen taxi's, werd in de Vrij Nederland de cultuursubsidie van de baan geschoven, omdat door onze calvinistische 'zunigheid' deze sector anders helemaal ten gronden zou gaan. Frappant niet, deze calvinistische houding en dan de kooplust rond Sinterklaas?! Als ik vriendinnen, huisgenoten en het volk op de Oudegracht zie, zou ik niet durven spreken van een soberheid die door de calvinistische traditie in onze opvoeding zou zijn geslopen. Kopen, kopen, kopen. Hoe meer, hoe beter. Lekker eten, drinken, kadootjes geven: de maand december is in mijn ogen eerder een Bourgondische aangelegenheid. Op dit niveau is er dus niet te merken dat wij leven met zo'n calvinistische instellingen. Ik moet eerlijk bekennen, ik hou daar wel van! Zal dat de Francofiel in mij zijn, of is het gewoon de Westerse mens?

Fijne verjaardag, Sinterklaas.

Deadline halen ja!

Ik kan me boos maken, heel boos maken, wanneer ik weer iets opvang over de bezuinigingen op het onderwijs. De laatste weken speelt in de politiek het plan om studenten die langer dan 4 jaar over hun studie doen 3000 euro bovenop hun collegegeld te laten betalen en bovendien de universiteit ook een boete op te leggen. Gevolg: onderwijskwaliteit nog meer omlaag, zodat er minder mogelijkheden zijn tot verdieping en men snel klaargestoomd wordt voor de arbeidsvloer (niet dat het loopbaanperspectief denderend is op het moment, maar ach..). Jezelf ontwikkelen zoals Rutte met zijn acht jaar durende studie zit er voor onze generatie niet meer in.

Al lezend op de NRC Next-blog stuitte ik toevallig op de column "Deadline" van Rosanne Hertzberger. Ik ben al geen fan van Next en dit maakte mijn apathie alleen maar groter. Hertzberger begint haar verhaal met een 'mooi' raadsel: ik geef twee Nederlandse en twee Amerikaanse studenten een deadline voor een verslag. Vrijdag. Niet later. Maar op vrijdag zijn er maar twee verslagen ingeleverd. Van wie zijn die? De twee Amerikanen, antwoordt Hertzberger, want ja, de Nederlandse student begrijpt het concept deadline niet. Zondag in leveren kan toch ook de week daarna worden? Nu vraag ik me af, waar ze met haar hoofd zat toen ze dit schreef. Na anderhalf jaar universiteit kan ik concluderen dat een deadline een deadline is. Overschrijden is not done, net als in de VS.

Later in haar stuk zegt Hertzberger dat het plan van de regering, wanneer het een beetje bij wordt geschaafd, eigenlijk heel goed is. Het zorgt namelijk voor een hogere studiedruk. Dat ben ik met haar eens, maar als ze dan haar vinger legt op de extreme ambitie van studenten die bestuursfuncties doen en zegt dat dit uit de voegen groeit, dan breekt mijn klomp.
Op dit moment ben ik zelf bezig met het vormen van een jaarbestuur, en ik kan je vertellen, er staan maar weinig mensen om te springen. Jarenlang studeren is al lang niet meer normaal en voor velen is het financieel onmogelijk. Een eventuele achterstand die door een bestuursfunctie kan worden opgelopen, is dus voor een groot aantal niet betaalbaar.
Daarnaast is de ambitie voor de alledaagse student helemaal niet groot. Mijn lieve huisgenoten doen niet veel: beetje sporten, beetje studeren, beetje uitgaan. Besturen, dat kost toch veel teveel tijd?!

In mijn ogen schetst Hertzberger dus niet een heel reëel verhaal, misschien is ze nog een beetje verdwaasd na haar zeven jaar durende studie?


"Deadline" van Rosanne Hertzberger: http://www.nrcnext.nl/columnisten/2010/12/01/deadline/