Elf minuten

De prostitutie, dat is een taboeonderwerp in Nederland. Ook al fietsen we over de wallen, lezen we in onderzoeken dat 4 op de 5 mannen porno kijkt, we zwijgen. Het Noord Nederlands Toneel heeft het boek Elf minuten van Paulo Coelho bewerkt tot een toneelstuk. Jawel, dat Braziliaanse boek over de prostituee Maria. Maandag stonden ze in de Schouwburg van Utrecht.

Bij binnenkomst klinkt er al allemaal geroesemoes, niet speciaal van het publiek, maar ook van de cast die al bezig is op het toneel. We vallen direct in het stuk. Langzaam dimt het zaallicht en begint de voorstelling. Het stuk is divers. De rode lijn binnen het verhaal is Maria (Marlou Gorter), een Braziliaans meisje dat naar Genève gaat en in de prostitutie belandt. Maria bestudeert zichzelf, haar 'collega's' en de mannen die langs komen. Van verliefd worden is geen sprake, dat is verboden, totdat ze de jonge schilder Ralph ontmoet.. Tijdens het verhaal over Maria zijn er steeds korte intermezzo's waar andere dames hun geschiedenis vertellen: de mooie blonde Anna, de heroïnehoer Mariska, de oudere Annie..

Een ontoegankelijk thema zou je zeggen, toch spreekt het stuk door de aanpak van regisseur Ola Mafaalani aan. De rauwe realiteit wordt met humor neergezet. Deels komt dit door de afwisseling, zware dialogen tot vrolijk deuntjes, maar ook door de rollen van Rory de Groot, op naaldhakken en in een turnpakje, en de lieve Vlaamse schilder gespeeld door Peter Vandemeulebroecke. Ze zijn gewoon goed en gericht op het publiek. In het begin is er weinig interactie onderling, afwisselend houden de acteurs een monoloog. Hoe verder het stuk vordert, hoe meer men samen gaat speken. De zaal wordt betrokken bij het stuk doordat ze de zaal in komen, vragen aan ons stellen en zich als rondleider voordoen.

Naast de geweldige acteerprestaties zijn het decor, de lichten en het geluid ook goed geplaatst. De rode en witte lichten wisselen elkaar af en het decor is simpel opgebouwd uit ramen en tafels. Er wordt geschoven, maar een echte grote verandering vindt er niet plaats. Mafaalani heeft ook een duidelijk idee achter deze opzet: alles moet zichtbaar zijn, toneel moet zonder leugens zijn. Bij het einde van het stuk wordt dit ook benadrukt door de acteurs samen met technici het decor te laten afbreken.

Het is een indrukwekkend stuk. Met humor wordt de narigheid gebracht. Er zijn drie heftige scènes waarin geen muziek voorkomt en zware dialogen tranen veroorzaken. Mariska vertelt in een scène onder andere over haar verslaving en haar werk in de tippelzone. Dit is aangrijpend, want je beseft dat dit inderdaad gebeurt. Paulo Coelho en ook Mafaalani hebben onderzoek gedaan in de prostitutie en hebben met veel prostituees aan tafel gezeten. Klára Alexová die Mariska vertolkt heeft ook meerdere malen bij haar 'voorbeeld' aan tafel gezeten.. Pure realiteit die je hard op de feiten drukt. Van 5 tot 350 euro voor elf minuten sex, het gebeurt elke dag weer, gedwongen en ongedwongen. Het verhaal van één mens, het verhaal van de mensheid..